Deventerstraat
Historisch verhaal van de Deventerstraat
De Pasch prijkt hoog op de gevel van het pand van Mr. Murk. Het is het Latijnse woord voor open weiland en de naam van het uitgestrekte landgoed De Pasch, door de eeuwen heen ontstaan tussen Het Loo en Apeldoorn. Het landgoed omvatte boerderijen, akkers, weilanden en bos en een landhuis met daarin een jongenskostschool.
Pand ‘De Pasch’ in de Deventerstraat waar tegenwoordig Mr. Murk in gevestigd zit
Een nieuwe wijk verrijst
Als de eigenaar van het landgoed in 1874 overlijdt, besluiten zijn erfgenamen tot verkoop van ervan. De nieuwe eigenaar van het grootste deel van het landgoed, Hendrik Christiaan Van der Houven van Oordt neemt met zijn gezin intrek in Huize De Pasch aan de huidige Regentesselaan. Het landgoed verdeelt hij in zo’n vijftig ruime percelen en hij biedt deze ter verkaveling aan, bestemd voor de aanleg van een nieuwe wijk: De Parken. Als wandel- en ontmoetingsplek laat hij het Oranjepark aanleggen, dat hij later aan de gemeente schenkt.
Op andere plekken in de nieuwe wijk zorgt Van Houven van Oordt enkele kleinere parken. Met de Oranjes en Paleis Het Loo nabij en de natuurrijke entourage van Apeldoorn zien welgestelden uit het westen hun kans om hier ‘op stand’ en in een heilzame omgeving te wonen. In de nieuwe wijk verrijzen statige villa’s in rijke bouwstijlen. De gemeente stimuleert de groei van Apeldoorn, laat wegen bestraten en creëert ruimte voor meer woonwijken, zoals de Indische buurt en Brinkhorst aan de rand van het centrum. Er worden fabrieken gebouwd die werkgelegenheid bieden voor de Apeldoornse bevolking.
Foto: Hendrik Christiaan van der Houven van Oordt
Van dorp naar stad
De groei van Apeldoorn van dorp naar stad is ingezet. De bevolkingstoename vraagt om uitbreiding van de binnenstad. In de Dorpstraat (vanaf 1917 Hoofdstraat) verrijzen speciaalzaken, hotels, lunchrooms en, nieuw voor die tijd, warenhuizen met grote etalages. Daarvoor worden open plekken opgevuld met nieuwe panden, van klassiek tot Jugendstil en een combinatie daarvan, met op de tweede en derde etage woningen. Volgens de Apeldoornsche Courant kon de Dorpsstraat, waar werd gewinkeld, gewandeld en geflaneerd, zich gaandeweg meten met de Amsterdamse Kalverstraat. Verschillende winkels krijgen het predikaat hofleverancier.
Deventerstraat gezien vanuit de Hoofdstraat, in oostelijke richting. Datering: 1930-1940 | Foto: CODA Beeldbank
Een nieuw postkantoor
De weg naar Deventer markeert de rand van het centrum. Sinds 1870 huisde op de hoek met de Marktstraat, in de woning van de plaatselijke postdirecteur, het postkantoor. Post werd aangevoerd per postkoets en per stoomtrein. Toen de regering eind negentiende eeuw besloot tot professionalisering van de postdienst en er steeds meer post werd verzonden, werd het oude postkantoor daarvoor te klein.
Op dezelfde plek kwam in 1907 een nieuw, groter postkantoor naar ontwerp van Rijksbouwmeester van C.H. Peters. Post was toen al niet meer de enige manier om berichten te verzenden. In het nieuwe postkantoor kwam ook een telefoon- en een telegrafiekamer. Ook konden burgers er aan het loket terecht om geld te sparen en op te nemen. Het postkantoor verhuisde in 1991 naar een nieuwe locatie en het beeldbepalende pand, een gemeentelijk monument, kreeg een nieuwe bestemming.
Het postkantoor bouwjaar 1907 op de hoek van de Marktplein. Ontworpen door C.H. Peters in een mengvorm van neo-gotische en neo-renecaissance elementen. | Foto: 1960-1970 afkomstig uit de CODA Beeldbank
